Historia jest nauczycielką życia. Także w Zakładzie Karnym (ZDJĘCIA)

ŁUPKÓW / PODKARPACIE. Funkcjonariusze SW oraz skazani z ZK w Łupkowie, a także zaproszeni uczniowie z Gimnazjum w Rzepedzi zapoznali się w tym roku już z dwoma wystawami wypożyczonymi z zasobów Biura Edukacji Publicznej Oddziału IPN w Rzeszowie.

Funkcjonariusze Służby Więziennej oraz skazani z Zakładu Karnego w Łupkowie, a także zaproszone, zorganizowane wycieczki uczniów z Gimnazjum w Rzepedzi – zwiedzili w tym roku nw. wystawy, wypożyczone z zasobów Biura Edukacji Publicznej Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie:

– „Polska Walcząca”, która przypomina o Polskim Państwie Podziemnym, zjawisku wyjątkowym w okupowanej w latach II wojny światowej Europie i opowiada o początkach polskiej konspiracji we wrześniu 1939 r., jej rozwoju i różnorodnych formach walki podziemnej przeciwko obu okupantom − Niemcom i Sowietom. Poprzez archiwalne zdjęcia i dokumenty z epoki ekspozycja pokazywała najważniejsze wydarzenia okresu, w tym akcję „Burza” i powstanie warszawskie, których siedemdziesiątą rocznicę niedawno obchodzono uroczyście w całym kraju. Na wystawie (realizowanej w jednostce w okresie wiosennym) zaprezentowane zostały sylwetki bohaterów, w tym także Żołnierzy Wyklętych, którzy kontynuowali walkę o niepodległość Polski, stawiając opór komunistycznej dyktaturze. Dopełnieniem opowieści są zdjęcia z prac ekshumacyjnych prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej w miejscach, w których odnajdywane są i identyfikowane szczątki bohaterów Polski Walczącej, straconych w komunistycznych więzieniach.

– „Katyń. Zbrodnia, która miała być zapomniana”, która prezentuje ofiary zbrodni katyńskiej i jej mocodawców. Unikatowe zdjęcia przedstawiają ekshumacje przeprowadzone w Katyniu wiosną 1943 r. oraz w latach dziewięćdziesiątych XX w., kiedy to badano miejsca pochówku polskich jeńców w lesie katyńskim, Charkowie i Miednoje. Wystawa (realizowana w jednostce w na przełomie czerwca i lipca) porusza również ważny wątek kłamstwa katyńskiego i prawdy, która ocalała pomimo ponad pięćdziesięcioletniego nakazu milczenia. Ukazuje także formy zachowania i pielęgnowania pamięci o ofiarach zbrodni.

Wspomniane wystawy były kolejnymi z rzędu ekspozycjami wypożyczonymi do tutejszej jednostki z IPN w Rzeszowie. Zostały one umieszczone w pomieszczeniu świetlicy budynku administracyjnego jednostki penitencjarnej. Urozmaiciły w znaczący sposób ofertę oddziaływań resocjalizacyjnych, które prowadzimy wobec ogółu powierzonej nam grupy wychowawczej skazanych.

Szczególną satysfakcję sprawiła obecność na wystawie zaproszonych uczniów z Gimnazjum w Rzepedzi. Nasza pomoc w procesie edukacji patriotycznej i obywatelskiej młodzieży szkolnej z regionu była zauważonym oraz docenionym w środowisku, aktywnym wkładem Instytutu Pamięci Narodowej oraz Służby Więziennej w życie społeczności lokalnej. Celem naszych działań jest pobudzenie i zainspirowanie młodzieży szkolnej, będącej przedstawicielami społeczności lokalnej, do aktywności na rzecz odkrywania szczytnych kart dziedzictwa narodowego.

Zapoznawanie więźniów z tutejszej jednostki z tematyką różnorodnych wystaw IPN wynika z realizacji w ZK w Łupkowie programu resocjalizacyjnego pn. „Historia magistra vitae est – historia jest nauczycielką życia”. Tematyka ww. zajęć ukierunkowana jest na dostarczenie osobom pozbawionym wolności szerokiej wiedzy na temat zmagań Narodu Polskiego z okupantami; nazizmem i komunizmem oraz czynów obywateli, dokonywanych na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a także w obronie wolności oraz godności ludzkiej. Drugim, równie istotnym założeniem dydaktycznym programu jest piętnowanie zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości i zbrodni wojennych. Powyższe ma doprowadzić do wykreowania u skazanych zmian jakościowych, polegających na zinternalizowaniu nieznanych wcześniej dla wielu z nich postaw, wynikających z poszanowania dla wartości ogólnoludzkich, powszechnie przyjmowanych w cywilizowanym świecie, które odnajduje się w koncepcji praw człowieka, a także w filozofii prawa natury, systemach religijnych i innych systemach, co stanowi podstawę dla funkcjonowania społeczeństwa demokratycznego. Do podstawowych wartości, wynikających z wymienionych źródeł należą przede wszystkim: poszanowanie dla życia, zdrowia i praw ludzkich oraz humanitarne, podmiotowe, godne i sprawiedliwe traktowanie innego człowieka. Z akceptacji tych wartości wynika określenie celu wykonywania kary pozbawienia wolności, zawarte w art. 67 kkw, którym powinno być umożliwienie skazanym powrotu do społeczeństwa, owocującym prawidłowym funkcjonowaniem w tymże społeczeństwie, co zarazem powinno przeciwdziałać powrotowi do przestępstwa, a także skutkować ochroną społeczeństwa przed przestępczością.

Zakłada się wieloletni okres trwania programu, zgodnie z wytycznymi ustaleń porozumienia, zawartego w Rzeszowie w dniu 26 czerwca 2008r. pomiędzy Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Rzeszowie a Zakładem Karnym w Łupkowie, w sprawie zasad współpracy w prowadzeniu działalności w zakresie resocjalizacji, readaptacji społecznej i organizacji zajęć kulturalno – oświatowych dla osadzonych, przebywających w Zakładzie Karnym w Łupkowie.

Długofalowa współpraca z Odziałem Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie, podmiotem o którym mowa w art. 38.§1. kkw, mająca na celu cykliczną organizację na terenie Zakładu Karnego w Łupkowie wystaw i ekspozycji, wypożyczanych z zasobów ww. instytucji, której ustawowe cele działania są zbieżne z założeniami w zakresie readaptacji społecznej osób pozbawionych wolności i ukierunkowane są na wzbudzenie szacunku dla historii narodowej oraz zasad demokracji i mają na względzie:

1. Znajomość dziedzictwa narodowego i jego miejsca w kulturze europejskiej i światowej.
2. Wzbudzenie u skazanych poczucia dumy, wynikającego z przynależności do społeczeństwa, mającego wielowiekowe tradycje walki i oporu wobec prześladowców.
3. Kształtowania poczucia odpowiedzialności, samokontroli i samodyscypliny skazanych poprzez kreowanie postaw potępiających niegodziwość, przemoc i zbrodnię jako metodę postępowania wobec drugiego człowieka.
4. Wzbudzenie i utrwalenie szacunku dla instytucji i organów współczesnego, niepodległego Państwa Polskiego, działających na podstawie i w granicach demokratycznie stanowionego prawa, bazującego na aksjologii, czerpanej ze źródeł filozofii praw człowieka i obywatela.
5. Popularyzacja oraz pogłębienie wiedzy historycznej.
6. Rozwijanie postaw obywatelskich w aspekcie przygotowaniu do życia w jednoczącej się Europie.
7. Rozpoznawanie, rozbudzanie i zaspokajanie potrzeb oraz zainteresowań kulturalno-oświatowych skazanych, a także przygotowanie ich do dalszego rozwoju i samokształcenia w tych dziedzinach.
8. Uwydatnianie skazanym roli nauki i kultury w życiu człowieka, a przez to pogłębianie ich humanistycznej motywacji zachowań oraz pomoc w wyborze wartości i odpowiedzialnym ponoszeniu konsekwencji własnych działań.
9. Kreowanie u skazanych otwartych, twórczych i prospołecznych postaw i zachowań.
10. Pobudzanie u skazanych własnej aktywności kulturalnej oraz promowanie inicjatyw, wynikających z ich aktywności na polu indywidualnych zainteresowań.
11. Kreowanie postaw prospołecznych skazanych poprzez pobudzanie ich i motywowanie do aktywnego spędzania czasu, prowadzącego do rozwijania umiejętności poznawczych.
12. Przygotowanie osadzonych do dalszego rozwoju i samokształcenia.
13. Wykształcenie u skazanych potrzeby społecznie akceptowanego sposobu spędzania czasu wolnego.
14. Wzbudzenie potrzeby korzystania z dóbr kultury.
15. Wzbudzenie w osadzonych prospołecznych zainteresowań.
16. Nabycie niektórych umiejętności i wiedzy, pomocnej do rozwijania zachowań, pozwalających na wyjście z marginalizacji w życiu społecznym.
17. Pokazanie nowych wzorców funkcjonowania społecznego w kontekście korzystania z dóbr nauki kultury.
18. Wzbudzenie motywacji do poszukiwania i realizowania alternatywnych, społecznie akceptowanych form spędzania czasu wolnego, stojących w opozycji do spożywania alkoholu oraz zażywania narkotycznych środków odurzających.
19. Pobudzanie do bardziej aktywnego spędzania czasu podczas pobytu w jednostce penitencjarnej.
20. Przygotowanie skazanych do życia na wolności po zwolnieniu poprzez objęcie ich edukacją obywatelską.
21. Wykształcenie wzorców właściwych zachowań społecznych oraz kształtowanie postaw moralnych, stylu życia i systemu wartości, czerpiących ze źródeł najszczytniejszych patriotycznych i demokratycznych tradycji z historii Narodu i Państwa Polskiego.

tekst i zdjęcia: mjr Henryk Antoniewicz,
oficer prasowy ZK w Łupkowie