Wyjątkowa „Ławeczka Łukasiewicza” (ZDJĘCIA)

PODKARPACIE. Przed budynkiem urzędu marszałkowskiego stanęła wyjątkowa ławka. To swoisty pomnik upamiętniający podkarpackiego geniusza – Ignacego Łukasiewicza, a także jedna z wielu inicjatyw realizowanych na Podkarpaciu z okazji obchodów kończącego się już Roku Łukasiewicza. Ławeczka ma nie tylko upamiętniać tę wybitną postać, ale ma też mieć wymiar edukacyjny, zwłaszcza dla młodych ludzi, których ma zachęcać do poznania dokonań Łukasiewicza.

Ławeczkę Łukasiewicza zaprojektowała i wykonała podkarpacka firma. Centralnym punktem ławki jest replika lampy naftowej w skali 5:1 wykonana ze szkła i obudowana łącznikami z mosiądzu, podobnie jak miało to miejsce w pierwowzorze. Wokół lampy wykonano siedzisko stalowe pokryte okładziną z klepek dębowych. Wewnątrz lampy został zamontowany ekran wyświetlający płomień, natomiast w dolnej części znajduje się płyn imitujący naftę.

Rozświetlone podsumowanie Roku Ignacego Łukasiewicza

Rok 2022 został ogłoszony przez Sejm RP Rokiem Ignacego Łukasiewicza w związku z 200. rocznicą urodzin twórcy światowego przemysłu naftowego. Uzasadnieniem dla jubileuszu były „…wielkie i niezwykłe zasługi Ignacego Łukasiewicza dla przemysłu i gospodarki Polski, a także Jego zaangażowanie w walkę o niepodległość Ojczyzny oraz dbałość o pracowników”.

Łukasiewicz to podkarpacki założyciel pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej, wynalazca lampy naftowej i pionier przemysłu naftowego w Europie. Urodził się i zmarł na Podkarpaciu, ale działał również w województwie małopolskim, w Gorlicach, gdzie przeprowadzał doświadczenia z naftą i to tam zabłysła pierwsza na świecie uliczna lampa naftowa.

Ale to Podkarpacie Ignacy Łukasiewicz ukochał najbardziej i to właśnie tu aktywnie działał w sferze gospodarczej i społecznej. Dlatego też województwo podkarpackie zaangażowało się w organizację i promocję obchodów.

Na mocy uchwały Zarządu Województwa Podkarpackiego został powołany Komitet Honorowy, który w Roku Ignacego Łukasiewicza realizował szereg wydarzeń upamiętniających wynalazcę, a także celebrujących dokonania i pamięć o pionierze przemysłu naftowego. Wydarzenia w ramach Roku Łukasiewicza odbywały się również pod auspicjami UNESCO.

Sylwetka Ignacego Łukasiewicza

Ignacy Łukasiewicz urodził się 8 marca 1822 r. w Zadusznikach pod Mielcemw zubożałej rodzinie szlacheckiej o patriotycznych tradycjach. Po śmierci ojca – uczestnika powstania kościuszkowskiego – porzucił naukę w gimnazjum w Rzeszowie i podjął pracę w aptece w Łańcucie jako praktykant. Następnie pracował jako pomocnik aptekarski w Rzeszowie, dokształcając się w tym zawodzie.

W latach 1850-1852 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, przy którym funkcjonowało studium farmaceutyczne, a także w Wiedniu, gdzie uzyskał tytuł magistra farmacji.

Po studiach wrócił do Lwowa. Podjął pracę w aptece i razem z Janem Zehem prowadził badania nad ropą naftową. Po oczyszczeniu tego płynu uzyskał naftę świetlną. Pierwsza skonstruowana przez niego lampa naftowa rozświetliła wystawę apteki. W praktyce oświetlenie naftowe zastosowano po raz pierwszy podczas operacji w szpitalu we Lwowie.

Na początku 1854 r. Ignacy Łukasiewicz przeniósł się do Gorlic, aby być bliżej terenów roponośnych. Wspólnie z Tytusem Trzecieskim i Karolem Klobassą-Zrenckim w Bóbrce koło Krosna założył pierwszą na świecie spółkę naftową, a dwa lata później pierwszą na ziemiach polskich kopalnię ropy naftowej w Ulaszowicach. Na terenie kopalni Bóbrka doskonalił technikę wiercenia otworów wydobywczych, wprowadził do użytku wiertnicę ręczną, a później maszyny parowe do napędu wiertnic.

– Na zapoczątkowanym przez Łukasiewicza procesie destylacji ropy naftowej bazuje współcześnie wiele gałęzi przemysłu chemicznego, kosmetycznego i nowoczesnych technologii. Także dzisiaj jest patronem przemysłu naftowo-gazowniczego i rafineryjnego w Polsce, a Jego dziedzictwo powinno być mocno i stale rozwijane oraz propagowane w Europie i na świecie – czytamy w sejmowej uchwale dotyczącej ustanowienia patronów roku 2022.

Działalność niepodległościowa i filantropijna

Ignacy Łukasiewicz angażował się również w działalność niepodległościową i konspiracyjną, za którą był aresztowany i więziony. Wspierał także finansowo ruchy narodowo-wyzwoleńcze. Jako filantrop propagował zakładanie sądów, budował szkoły, kościoły, drogi i mosty. Utworzył Towarzystwo Zaliczkowe w Krośnie. Organizował kasy zapomogowe, które jako pierwsze takie instytucje w Europie zabezpieczały robotników na wypadek choroby czy inwalidztwa. W kopalni Bóbrka założył „kasę bracką” – nowoczesny system ubezpieczeń społecznych robotników.

Dbał również o rozwój oświaty i kultury oraz edukację pracowników przemysłu naftowego. Za działalność charytatywną papież Pius IX nadał mu tytuł szambelana papieskiego i odznaczył Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego. Ignacy Łukasiewicz był również posłem na sejm galicyjski IV kadencji w latach 1877-1882. Zmarł w Chorkówce 7 stycznia 1882 r. w wyniku ciężkiego zapalenia płuc. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Zręcinie.

– Z okazji Roku Łukasiewicza w mijającym 2022 zrealizowano na Podkarpaciu wiele wydarzeń, każde inne, skierowane do różnych odbiorców z terenu województwa podkarpackiego. Ale zakończenie Roku Ignacego Łukasiewicza należało upamiętnić w sposób naprawdę szczególny, tak, by pasowało do tego, jak żył i jakim człowiekiem był Ignacy. Nie było łatwo zaskoczyć urodzinowym pomysłem kogoś, dla kogo Amerykanie wybierali się w trwające tygodniami morskie podróże, by zasięgnąć jego rady w tematach technologicznych i komercjalizacyjnych. Naukowiec, biznesmen, patriota i filantrop, inwestujący swój majątek w rozwój otaczającej go społeczności. To musiał być taki prezent na widok którego Ignacy by się uśmiechnął i powiedział: „takie świętowanie to ja rozumiem! – mówi Wioletta Rejman, dyrektor Departamentu Promocji, Turystyki i Współpracy Gospodarczej.

– O Ignacym mówiono, że był człowiekiem „który lampą i sercem rozświetlał ludziom życie”, więc jako podkarpacka społeczność wychowana na dorobku Łukasiewicza, uznaliśmy, że też powinniśmy podzielić się światłem. I tak narodził się pomysł „ławeczki Łukasiewicza”, która stanęła obok budynku Urzędu Marszałkowskiego, a która jest symbolem upamiętniającym postać Ignacego i dającym możliwość poznania jego działalności przez najmłodszych mieszkańców naszego regionu – dodaje dyrektor Wioletta Rejman.

źródło: UMWP