Dziś Wielki Czwartek. Rozpoczyna się Triduum Paschalne

Wielki Post można porównać do wchodzenia na górę. Ostatnie podejście to Wielki Tydzień. Szczytem jest Triduum Paschalne. Chrześcijanin nie może przespać tych dni! Wielki Tydzień rozpoczyna się Niedzielą Palmową.

Ten dzień jest jak preludium lub zaproszenie chrześcijan do wejścia w głąb misterium Paschy Chrystusa. W liturgii całego Wielkiego Tygodnia celebrowana jest Pascha Chrystusa, czyli Jego śmierć i Jego zmartwychwstanie.

W naszej pobożności dokonujemy mimowolnie rozdzielenia Krzyża i Wielkanocy. Rozważamy mękę Pańską, udając, że nic nie wiemy o zmartwychwstaniu. Z kolei w Wielkanoc chcemy zapomnieć o Krzyżu. A przecież Pasja i Zmartwychwstanie to dwie strony tego samego medalu. Głosimy Chrystusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego. To „i” jest tutaj sednem. W liturgii nie chodzi o to, by odegrać jak na scenie kolejne wydarzenia w chronologicznej kolejności. Pierwszeństwo ma sens teologiczny. Tak jak w utworze muzycznym, tak i w liturgii wciąż powraca zasadniczy motyw. Wiodącym tematem Wielkiego Tygodnia jest Pascha Chrystusa, czyli Jego przejście ze śmierci do życia. Kryje się ku również tajemnica naszej paschy, czyli przejścia z niewoli grzechu i śmierci do życia odnowionego przez łaskę. Kościół rozważa bolesną mękę Chrystusa jako drogę wywyższenia, drogę do największego zwycięstwa w dziejach świata.

Dlatego w tekstach liturgicznych Niedzieli Palmowej pojawiają się obok siebie śmierć i zmartwychwstanie: Śmierć Chrystusa zgładziła nasze winy, a Jego zmartwychwstanie przyniosło nam zbawienie” (prefacja). Wielki Post kończy się już (uwaga!) w Wielki Czwartek. Dlatego Niedziela Palmowa i kolejne dni do Wielkiego Czwartku to finisz wielkopostnej pokuty i duchowych przygotowań do świąt. Warto przeżyć te dni pobożnie, mimo codziennego zgiełku próbować wyciszyć się, skupić. Trzeba koniecznie pojednać się z Bogiem w sakramencie pokuty. Mieliśmy na to cały Wielki Post. W tradycji Kościoła w Wielki Czwartek do południa przyjmowano do Kościoła pokutujących grzeszników. Dokumenty Kościoła zachęcają, by Wielki Post zakończyć obrzędem pokutnym dla całej parafii. Triduum Paschalne zaczyna się Mszą Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek i trwa do nieszporów Niedzieli Wielkanocnej. To są właściwe Święta Paschalne! Jedno święto trwające trzy dni, które ukazuje drogę Chrystusa od Wieczernika przez Golgotę, grób po zmartwychwstanie. Wielki Piątek, Wielka Sobota i Wielka Niedziela – to trzy odsłony Chrystusa: Ukrzyżowany, Pogrzebany i Wskrzeszony. Wszystkie liturgiczne księgi i dokumenty wręcz krzyczą: „Święte Triduum Męki i Zmartwychwstania Pańskiego jaśnieje jako szczyt roku liturgicznego”. Niestety, w wielu kościołach jaśnieje tylko w teorii. Nadal nie rozumiemy znaczenia Triduum Paschalnego, choć od odnowienia obrzędów przez papieża Piusa XII minęło już ponad 50 lat. Nie widzimy tych dni jako prawdziwego serca naszej wiary. Jak chrześcijanie mają pociągnąć innych do Chrystusa, skoro sami lekceważą sedno własnej wiary? Jeżeli święcenie potraw świątecznych staje się dla katolików rytuałem ważniejszym niż udział w obrzędach Triduum, to jest to karykatura chrześcijaństwa. Dlaczego duszpasterze nie budują w wiernych świadomości, że Triduum to najświętsze trzy dni Kościoła? Z głęboką wiarą i pobożnością pójdźmy za Panem, abyśmy, uczestnicząc w tajemnicy Jego krzyża, dostąpili udziału w zmartwychwstaniu i życiu. Apostoł Paweł w 1 Liście do Koryntian (15,17) stwierdza jednoznacznie: jeżeli Chrystus nie zmartwychwstał, daremna jest wasza wiara. Zmartwychwstanie Jezusa to centralne święto w roku liturgicznym. Poprzedza je uroczyste Triduum Paschalne. Święte Triduum Paschalne Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Pańskiego rozpoczyna się liturgią Eucharystyczną Wieczerzy Pańskiej wieczorem w Wielki Czwartek, a kończy nieszporami Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Oprócz Mszy św. Wieczerzy Pańskiej Święte Triduum obejmuje liturgię Męki Pańskiej w Wielki Piątek oraz liturgię Wigilii Paschalnej, która rozpoczyna się w sobotę po zachodzie słońca. Centrum tych dni stanowi liturgia Wigilii Paschalnej, a nie, jak to się często przyjmuje, poranna Msza św. w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego.

Msza św. Wieczerzy Pańskiej
Obchody Paschalne rozpoczyna Msza Wieczerzy Pańskiej, sprawowana w Wielki Czwartek wieczorem. Celebracja ta ma przypomnieć Ostatnią Wieczerzę Chrystusa spożywaną w wieczerniku z uczniami na dzień przed męką. Trzeba podkreślić, że żaden dzień z życia Pana Jezusa nie został tak dobrze udokumentowany, jak Wielki Czwartek i Wielki Piątek. Jest to uderzająca pieczołowitość Ewangelistów. Wydarzenia Wielkiego Czwartku można podzielić na dwie fazy: to, co się wydarzyło w Wieczerniku, oraz wypadki, które miały miejsce na Górze Oliwnej. Liturgia tego dnia wyraźnie je wyodrębnia. Podczas Ostatniej Wieczerzy Chrystus ustanawia dwa sakramenty: Eucharystię i Kapłaństwo. Na pamiątkę tego wydarzenia liturgię wielkoczwartkową sprawuje się w kolorze białym. Podczas niej dokonuje się obrzędu umycia nóg przypominając to, co dokonało się w wieczerniku, kiedy Chrystus umył nogi Apostołom. Po Eucharystii kapłan wynosi Najświętszy Sakrament do specjalnej kaplicy – ciemnicy, w której następnie trwa adoracja. Jest to w symboliczny sposób przypomnienie modlitwy Chrystusa w Ogrójcu.

Franciszkanie Sanok