Wychowawca i skazany edukują młodzież z zakresu przeciwdziałania przestępczości i uzależnień

ŁUPKÓW / PODKARPACIE. Funkcjonariuszka działu penitencjarnego z ZK w Łupkowie prowadzi kolejny cykl lekcji wychowawczych, tym razem z udziałem więźnia, skazanego za przestępstwa narkotykowe. Historia jego drogi do uzależnienia od narkotyków zaprzecza modnym obecnie tezom o możliwości ich kontrolowanego zażywania.

Wychowawczyni działu penitencjarnego ZK w Łupkowie, mł. chor. Sylwia Mataczyńska realizuje kolejny etap programu edukacyjno – profilaktycznego dla młodzieży szkół gimnazjalnych i średnich z zakresu przeciwdziałania przestępczości i uzależnień pn. „Bardziej świadomy, bardziej bezpieczny”. Nadrzędną ideą tego projektu jest zapobieganie przestępstwom, wykroczeniom oraz zjawiskom patologicznym oraz kryminogennym wśród młodzieży szkół gimnazjalnych i średnich. Funkcjonariuszka współpracuje z psychologami i pedagogami szkolnymi. Realizuje swój program w czasie lekcji wychowawczych. Zakładanymi celami tego wieloetapowego przedsięwzięcia jest zmniejszenie zachowań ryzykownych u młodzieży szkolnej, podniesienie poziomu samoświadomości uczniów oraz ich wyczulenie na zagrożenia, wynikające z braku umiejętności brania odpowiedzialności za własne postępowanie, a także podniesienie świadomości młodzieży szkolnej w zakresie rozpoznawania czynów zabronionych oraz odpowiedzialności prawnej za przestępstwa i wykroczenia. Powyższe ma skutkować wśród młodzieży spadkiem liczby zachowań dysfunkcyjnych, wyborem stylu życia zgodnego z normami prawnymi i społecznie pożądanymi, czerpaniem satysfakcji z dobrych wyborów oraz unikaniem niebezpieczeństw, związanych z używaniem alkoholu, substancji psychoaktywnych i stosowaniem przemocy.

Na etapie formułowania podstawowych celów realizowanego programu mł. chor. Sylwia Mataczyńska wzięła pod uwagę to, że zjawisko patologii wśród młodzieży szkolnej ma tendencję narastającą. Aktualnym, wysoce niepokojącym zjawiskiem są „eksperymenty” nastolatków z narkotykami, co ma często źródło w lansowanej przez wielu celebrytów z kręgów popkultury, modzie na używanie tzw. miękkich narkotyków. Szczególne zaniepokojenie budzi głoszona w tym środowisku, bezpodstawna teza o możliwości bezpiecznego kontrolowania procederu korzystania z coraz łatwiej dostępnej marihuany, rzekomo wyłącznie odprężającej w swym działaniu i jakoby nieuzależniającej osoby ją palące. W ostatnimi czasie pedagodzy szkolni zgłaszali funkcjonariuszce, że w rozmowach przeprowadzanych z młodzieżą budzi ich coraz większe przerażenie wysoka, bezkrytyczna podatność uczniów na tego typu szkodliwe opinie, bezrefleksyjnie głoszone przez różne „autorytety”, szczególnie w popularnych programach telewizyjnych oraz w innych środkach masowego przekazu, a przede wszystkim na forach internetu, z którego nastolatki korzystają najchętniej. Mając to na uwadze, mł. chor. Sylwia Mataczyńska postanowiła, że powyższe zagadnienie, sygnalizowane już w poprzednich edycjach programu, wymaga dalszego pogłębienia, w celu ostatecznego przełamania fałszywych i wysoce szkodliwych dla młodego pokolenia stereotypów. Pomysł na sugestywny sposób realizacji zajęć z zakresu profilaktyki uzależnień od substancji psychoaktywnych funkcjonariuszka zaczerpnęła z miejsca swojej pracy. W Zakładzie Karnym w Łupkowie w jej grupie wychowawczej, w której, na co dzień realizuje oddziaływania resocjalizacyjne, karę pozbawienia wolności za przestępstwa narkotykowe; produkcję, posiadanie i ich obrót, odbywa skazany Jacek. Przed osadzeniem go w jednostce penitencjarnej był czynnym narkomanem. Rozpoczynał od tzw. miękkich narkotyków, min. marihuany, od której w bardzo szybkim tempie się uzależnił. Później szukał mocniejszych wrażeń, czego skutkiem było równie ekspresowe uzależnienie się od tzw. narkotyków twardych, co min. doprowadziło do porzucenia szkoły. Aby zdobywać pieniądze na coraz większe dawki narkotyków wkroczył na drogę przestępczą; kradł, popełniał rozboje, a potem został dilerem narkotykowym. Ta ponura droga wykolejenia społecznego została w końcu przerwana przez organy wymiaru sprawiedliwości, skutkiem czego było skazanie go na kilka kar pozbawienia wolności. Jacek trafił za kraty – w więzieniu odbywa wieloletni wyrok, który pomału zbliża się ku końcowi. Czas, który obecnie spędza za murami wykorzystuje pożytecznie, skorzystał z szansy udziału w wielu oddziaływaniach resocjalizacyjnych, które zaoferowała mu Służba Więzienna. W czasie izolacji penitencjarnej odbył przede wszystkim terapię antynarkotykową w jednym ze specjalistycznych oddziałów, ukończył przywięzienną szkołę średnią, zdobył zawód i zdał maturę. Ponadto non stop uczestniczy w realizowanych przez wychowawców i psychologów, wielu różnorodnych programach korekcyjno-resocjalizacyjnych. Obecnie jest już innym człowiekiem – potępia to, co przed osadzeniem go w więzieniu zrobił złego wielu innym ludziom, jak i też pośrednio, sobie samemu. Obecnie jego priorytetowymi celami do zrealizowania po zakończeniu odbywania kary pozbawienia wolności są; bezwarunkowe życie w trzeźwości, w którym nie ma miejsca na jakiekolwiek środki odurzające, podjęcie pracy zarobkowej w wyuczonym zawodzie oraz założenie rodziny, ponieważ poznał dziewczynę, która wspiera go w długotrwałym procesie poprawy w czasie jego pobytu za kratami. Proces resocjalizacji i readaptacji społecznej Jacka na obecnym etapie jest na tyle pomyślny, że ma on spore szanse na uzyskanie warunkowego przedterminowego zwolnienia. Gdy wychowawczyni zaproponowała mu udział w spotkaniach z młodzieżą szkół gimnazjalnych i średnich w ramach realizowanego przez nią programu z zakresu przeciwdziałania przestępczości i uzależnień pn. „Bardziej świadomy, bardziej bezpieczny” – Jacek zapalił się do tego projektu, stwierdził, że możliwość szczerego opowiedzenia nastolatkom o tym jak zmarnował swoją młodość przez narkotyki będzie na pewno zimnym prysznicem, dla tych, którzy chcieliby, albo już rozpoczęli zgubny flirt z „białą śmiercią”. Dodał, że dla niego sukcesem będzie to, jeżeli w wyniku jego udziału w cyklu lekcji wychowawczych przekona choćby tylko jedną młodą osobę do życia w abstynencji od jakichkolwiek środków odurzających.

Tandem, złożony z mł. chor. Sylwii Mataczyńskiej i jej podopiecznego – skazanego Jacka, ma za sobą zrealizowaną już pierwszą serię spotkań z młodzieżą części szkół gimnazjalnych regionu. Pani Sylwia zabiera głos na początku i na końcu każdej z realizowanych lekcji wychowawczych. Najpierw zwięźle przedstawia destrukcyjne skutki sięgania po substancje psychoaktywne. Do uczniów, którzy już mają kontakt z substancjami psychoaktywnymi, apeluje o zwracanie się o pomoc do pedagogów i psychologów szkolnych. Następnie omawia status prawny osób niepełnoletnich i zasady penalizacji za nieprzestrzeganie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, związane z produkcją, posiadaniem i obrotem środków odurzających. Potem kolej przychodzi na Jacka, który na przykładzie ponurej historii swojego narkomańskiego życia uzmysławia młodym ludziom, że każdy kontakt ze środkami psychoaktywnymi zawsze prowadzi do uzależnienia – uświadamia, że nie ma możliwości „kontrolowanego” ich zażywania, bo naturą działania każdego z nich jest ekspresowe w swoim tempie uzależnianie się od nich, już od zażycia pierwszej dawki. Przestrzega słuchaczy, że każdy, kto ma kontakt z narkotykami bardzo szybko straci wszelką kontrolę nad sobą i doprowadzi się w konsekwencji do degradacji w wielu aspektach życia; psychofizycznym, społecznym, prawnym, rodzinnym, itp. Zawsze podkreśla, że wie, co mówi, bo na własne oczy widział zbyt wielu ludzi umierających po zażyciu narkotyków – dodaje, że byli też i tacy, którzy zmarli po przyjęciu dopiero pierwszej „działki” w swoim życiu.

Ostatnie słowa, podsumowujące lekcję wychowawczą, zawsze należą do mł. chor. Sylwii Mataczyńskiej. Funkcjonariuszka wygłasza sugestywną sentencję, w której porównuje przyjęcie pierwszej dawki jakiegokolwiek narkotyku do rozpoczęcia bardzo niebezpiecznej podróży pociągiem ekspresowym, w którym, o czym wszyscy podróżni wiedzą, nie działają żadne hamulce. Każdy, kto wsiada do tego pociągu od początku godzi się na to, że jazda musi zakończyć się tragicznie. Skład, coraz szybciej pędzi i już nigdy się nie zatrzyma. Najpierw będzie jechał w szaleńczym tempie, ale bardzo szybko się wykolei i wszyscy jego pasażerowie zginą. Na zakończenie spotkania, pani Sylwia apeluje do młodych ludzi, aby w przypadku, gdy ktoś im proponuje kontakt z narkotykami – byli zawsze asertywni i potrafili zdecydowanie odmówić w każdej takiej sytuacji. Uzmysławia im, że każde „nie” dla narkotyków będzie dla nich powodem do dumy, bo potwierdzi, zdany przez nich na piątkę z plusem, test z dojrzałości w dokonywaniu pięknych i mądrych wyborów życiowych, bo „cool” zawsze są te osoby, które nigdy „nie biorą”.

Prawidłowy rozwój psychofizyczny oraz wydobywanie pozytywnych cech osobowości poprzez wzbudzanie własnej inicjatywy w zakresie kreowania poczucia samokontroli i samodyscypliny jest bardzo istotnym czynnikiem w rozwoju moralnym młodego człowieka. Program pn. „Bardziej świadomy, bardziej bezpieczny”, realizowany przez mł. chor. Sylwię Mataczyńską, nakierunkowany jest na minimalizowanie zachowań ryzykownych u młodzieży szkół gimnazjalnych i średnich powiatu sanockiego. Podwyższa świadomość osób nieletnich oraz wyczula je na zagrożenia, wynikające z braku dojrzałości emocjonalnej. Działania edukacyjno-profilaktyczne projektu, oparte na elementach treningu asertywności oraz zaznajamianiu ze schematami postępowania pomocowego, służą podniesieniu świadomości w zakresie korzyści płynących z prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie.

Profilaktyczne lekcje wychowawcze, które realizuje funkcjonariuszka są również okazją do ukazania istotnej roli Służby Więziennej w systemie zapewniania bezpieczeństwa państwa i jego obywateli. Promują również osiągnięcia współczesnego, polskiego systemu penitencjarnego w procesie resocjalizacji i readaptacji społecznej osób pozbawionych wolności.

Mł. chor. Sylwia Mataczyńska nosi się z zamiarem realizacji trzeciego cyklu spotkań profilaktycznych z młodzieżą szkół gimnazjalnych i średnich powiatu sanockiego. Tym razem chce zapoznać nastolatki z filmem edukacyjno-profilaktycznym pt. „Więzienie-stracony czas”, zrealizowanym w ramach wspólnego projektu Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Warszawie i Komendy Wojewódzkiej Policji w Radomiu.

źródło: ZK ŁUPKÓW