Skazani „naprawiają swój błąd u boku bliskich”

ŁUPKÓW / PODKARPACIE. Od 1 stycznia 2011r. System Dozoru Elektronicznego objął teren Apelacji Rzeszowskiej, co dało niektórym skazanym z ZK w Łupkowie możliwość ubiegania się o możliwość odbywania dalszej części kary w domu z zamontowaną na nodze lub ręce – elektroniczną obrączką.

Minął drugi rok funkcjonowania Systemu Dozoru Elektronicznego (SDE) na Podkarpaciu. Po nowelizacji ustawy, od 1 stycznia 2011r. o odbywanie kary pozbawienia wolności w SDE mogą ubiegać także skazani na karę od min. 1 miesiąca do 1 roku. Dla recydywistów penitencjarnych (bo ta kategoria więźniów jest osadzana w tutejszej jednostce) dodatkowym obostrzeniem w procedurze ubiegania się o SDE jest występująca kwalifikacja art. 64§2 kodeksu karnego, czyli zjawisko tzw. recydywy wielokrotnej.

Jacy więźniowie z ZK w Łupkowie mają szansę skorzystać z dobrodziejstwa SDE?
Największe szanse mają osoby karane za drobne przestępstwa, o niewysokim poziomie szkodliwości i zagrożenia dla społeczeństwa – np. pijani rowerzyści, „alimencirze”, itp – sprawa dotyczy wyłącznie prawomocnie skazanych na wyroki do jednego roku. Zastosowanie dozoru elektronicznego w każdym przypadku podlega indywidualnej ocenie sędziego penitencjarnego, który przed podjęciem decyzji o skierowaniu skazanego do domowego aresztu przeanalizuje jego cechy osobowościowe, a także rodzaj i charakter popełnionego przestępstwa.

W Systemie Dozoru Elektronicznego skazany odbywa karę w domu z elektroniczną obrączką na nodze (lub ręce), sygnalizującą każde wyjście poza wyznaczony teren. Sygnał trafia do centrum. Manipulowanie przy urządzeniach, próba ich zdjęcia, przecięcia lub wyłączenia grozi powrotem do więzienia.

Skazany może sam składać do sądu penitencjarnego wniosek o objęcie go dozorem elektronicznym – wskazuje właściciela lub zarządcę lokalu, w którym będzie przebywał i przedkłada zgodę domowników (pełnoletnich) na odbywanie kary wśród nich. Wniosek taki może również złożyć dyrektor zakładu karnego, ale w przypadku, gdy prognoza kryminologiczno-społeczna osoby pozbawionej wolności rysuje się pozytywnie oraz zachodzi uzasadnione przekonanie, że podstawowe cele kary pozbawienia wolności, wymienione w art. 67 kkw, mogą zostać osiągnięte w SDE.

Zanim zapadnie decyzja sądu, warunki skazanego na miejscu sprawdza kurator, zbadane będzie też, czy w miejscu pobytu skazanego jest zasięg. Zaletą SDE jest to, że skazany ma ograniczoną wolność, ale zachowuje źródło utrzymania rodziny (możliwość wykonywania pracy zarobkowej), a także, co jest również istotne – stały kontakt z nią. Podczas dozoru można też podjąć lub kontynuować kształcenie na dowolnym poziomie.

Raz przyznana obroża elektroniczna nie oznacza jednak, że nie można jej stracić. Sąd penitencjarny ma prawo uchylić zezwolenie na odbycie kary w takim systemie, kiedy skazany naruszy porządek prawny; popełni przestępstwo, uchyla się od wykonania nałożonych obowiązków lub gdy trafi do aresztu w związku z zastosowaniem takiego środka w innej sprawie. Ponadto, co jest istotne, w każdym wypadku zarówno sąd, jak i kurator mogą żądać od skazanego (również telefonicznie) wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary. Istotnym również jest to, że ostatnia nowelizacja ustawy o SDE daje osobie „zaobrączkowanej” możliwość ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie z reszty odbywania tej kary. Tak więc, w przypadku wzorowego funkcjonowania w warunkach kontrolowanej wolności, nie trzeba nosić elektronicznej bransolety do końca zasądzonej kary.

W rejonie działania Sądu Okręgowego w Krośnie, najwięcej wniosków składają osadzeni-recydywiści z Zakładu Karnego w Łupkowie. Starają się wykorzystać możliwości SDE i znaleźć się poza zakładem karnym. Jednak z uwagi na dotychczasową drogę życiową tej kategorii skazanych SO Krosno bardzo wnikliwie rozpatruje ich prośby o objęcie System Dozoru Elektronicznego. Pomimo tego, z perspektywy minionego okresu należy stwierdzić, że dobrodziejstwo odbywania kary pozbawienia wolności z „obrączką” we własnym domu uzyskała już spora grupa recydywistów penitencjarnych z tutejszej jednostki.

tekst: Henryk Antoniewicz
Zakład Karny w Łupkowie
zdjęcia: archiwum