Polska Światłoczuła ponownie w Sanoku. Spotkanie z Agnieszką Holland (VIDEO HD)

SANOK. Pierwszym tytułem, który chcemy Państwu zaprezentować w ramach nowej edycji Polski Światłoczułej, będzie ubiegłoroczny kandydat do Oscara, film „W ciemności”. Po projekcji zapraszamy na spotkanie z reżyserem filmu Panią Agnieszką Holland.

Tym, co we „W ciemności” od początku uderza najbardziej jest bezkompromisowość i precyzja, z jaką reżyserka buduje świat będący kontekstem historii, jak i bohaterów, którzy stanowią jej aktorów. Ryzykując możliwość, że produkcja filmu nigdy nie dojdzie do skutku, Holland nastawała, żeby poszczególne grupy etniczne posługiwały się stosownymi dla siebie językami. I tak, w filmie Lwowianie mówią po lwowsku, Żydzi, zależnie od miejsca pochodzenia, po polsku albo żydowsku, Niemcy – niemiecku. To przywiązanie wagi do szczegółu i uszanowanie jednostkowości przesądzają o wyrazistości i wiarygodności filmu. Nie chce on być wyidealizowaną wydmuszką, która na starych schematach pokazuje zmagania złych i dobrych. „W ciemności” jest filmem o ludziach, i jako taki, pełny jest brudów, sprzeczności i otwartych pytań. Dostrzegamy to choćby w tym, że – wbrew wymogom Hollywoodzkiej kinematografii – sceny w korytarzach kanalizacji odbywają się w rzeczywistych ciemnościach, przez co nierzadko trudno dojrzeć szczegóły. W tym, jak mimo przytłaczających warunków (a może z uwagi na nie), Żydzi Sochy znajdują czas na to, co ludzkie – dziecięcą piosenkę, seks, konflikty. Czy wreszcie w tym, że reżyserka nie unika pokazywania w nieoceniający sposób tego, jakich okrucieństw potrafią dopuszczać się, nawet między sobą, sami ukrywający się.

Najważniejsze jednak jest to, jak pełni i ludzcy wydają się bohaterowie filmu. Holland unika przedstawiania hitlerowców jako uosobienie zła i idealizowania ich ofiar. Wszystkie postaci sprawiają raczej wrażenie niewolników okoliczności, którzy podejmując wszelkie decyzje zmagać się muszą z własnym instynktem samozachowawczym. Nawet perfekcyjnie zagrany przez Roberta Więckiewicza Poldek – sprawiedliwy wśród narodów świata – przejść musi długą drogę, zanim odkryje w sobie autentyczną, bezinteresowną troskę o Żydów, którzy pierwotnie stanowili dla niego jedynie dodatkowe źródło dochodu. Podobnie jednak zarysowani są wszyscy inni bohaterowie, pełni wzajemnej nieufności i skupieni na samozachowaniu, jednocześnie jednak zdolni do wspaniałomyślności i wrażliwi na piękno.
Słowem – ludzcy.

W ciemności jest nie tylko dobrym filmem, ale też ważnym głosem w dyskusji o Shoah. Z tym, że tym razem, zamiast uprawiać reakcyjną metafizykę winy, stara się spojrzeć na historię z punktu widzenia jednostki, i niczego nie przesądzając postawić pytanie o istotę ludzkiego doświadczenia.

Maciej Łagodziński

REALIZACJA
Reżyseria: Agnieszka Holland
Scenariusz: David F. Shamoon na podstawie/na motywach powieści „W kanałach Lwowa” Roberta Marshalla
Zdjęcia: Jolanta Dylewska
Montaż: Michał Czarnecki
Muzyka: Antoni Komasa–Łazarkiewicz
Reżyser-II ekipa: Kasia Adamik
Scenografia: Erwin Prib, Katarzyna Sobańska, Marcel Sławiński
Kostiumy: Katarzyna Lewińska, Jagna Janicka
Charakteryzacja: Janusz Kaleja
Dźwięk: Daniel Pellerin, Robert Fletcher, Geoff Raffan

Agnieszka Holland
Reżyser filmowy i teatralny, scenarzysta. W 1971 roku ukończyła praską szkołę filmową – FAMU. Karierę filmową rozpoczęła jako asystentka reżysera przy filmie „Iluminacja” Krzysztofa Zanussiego (1972). Jako reżyser debiutowała w 1978 roku filmem pełnometrażowym „Aktorzy prowincjonalni” – jednym z ważniejszych dzieł wpisujących się w nurt kina moralnego niepokoju. Od 1981 roku mieszka i pracuje również w Europie Zachodniej i USA. Od 2008 roku jest Prezydentem Polskiej Akademii Filmowej. Członkini Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Członkini Europejskiej Akademii Filmowej. Nominowana trzykrotnie przez Amerykańską Akademię Filmową do Oscara.

„Światłoczułe” spotkanie odbędzie się 26 października (piątek), o godzinie 18.00, w BWA Galerii Sanockiej, Rynek 14, wstęp 2 PLN.

Zapraszamy!